Lezen is niet altijd een hobby

Casper houdt niet van lezen, hij voetbalt graag, maar het allerliefst gamet hij met zijn vrienden.

Lezen is voor sommige kinderen een hobby, een manier om te ontsnappen aan de werkelijkheid, om avonturen te beleven, zichzelf te herkennen in anderen of om meer te weten te komen over andere gewoontes, situaties en culturen. Deze kinderen kruipen weg in een verhaal, willen het liefst niet gestoord worden en vinden het jammer als een boek uit is. Maar er zijn ook kinderen die liever geen boek pakken. Zij vinden lezen saai, ongezellig of zelfs lastig. Deze kinderen vinden vaak andere manieren om zich te vermaken of om te ontglippen aan de realiteit van alle dag.

De keuze voor een hobby heeft meestal een vrijblijvend karakter. Als je voetballen toch niet zo leuk vindt, dan ga je op zoek naar een hobby die beter bij je past. Maar, bij lezen is deze vrijblijvendheid veel beperkter. Lezen is namelijk naast een mogelijk aantrekkelijke hobby ook een essentiële vaardigheid voor ons functioneren in onze maatschappij. Een vaardigheid die we vooral goed onder de knie moeten krijgen, door veel leeskilometers te maken.

Er wordt veel onderzoek gedaan naar het stimuleren van de leesmotivatie. Onderzoek waarin er een antwoord wordt gezocht op de vraag: ¨Hoe kunnen we lezen aantrekkelijker en plezieriger maken, zodat kinderen (meer) gaan lezen?¨. Op basis van die verkregen kennis en inzichten worden veel initiatieven ondernomen om kinderen aan het lezen te krijgen. Zo zijn bevindingen over het verhogen van leesmotivatie vertaald naar didactische aanwijzingen voor het handelen van de leerkracht, zijn scholen meer samen gaan werken met bibliotheken en leesconsulenten en zijn er door scholen prachtige boekcollecties aangeschaft of geactualiseerd. Maar, toch lukt het niet om ieder kind (te leren om) van lezen te houden. Niet ieder kind laat zich zo gemakkelijk omtoveren tot een boekenwurm.

Dat is jammer. Maar, als de boekenfee niet bij ieder kind langskomt, ontslaat dat een school niet van de plicht om van ieder kind een goede lezer te maken. Leesmotivatie is immers een middel en geen doel op zich. Het doel is een klas vol kinderen die lezen inzetten om te leren, om zich te laten informeren en om te beleven en daar is niets vrijblijvends aan.

Mirjam Snel (februari, 2021)