De NOT als spektakel
De NOT (Nationale Onderwijs Tentoonstelling) kende ik wel, maar ik had ‘m nog nooit bezocht. Ik vond het daarom maar eens tijd worden, om er dit jaar naartoe te gaan. Ik pakte de trein naar het centrum van Utrecht en moest daarna nog een paar minuten door de sneeuw lopen om de Jaarbeurshal te bereiken. Mijn jas gaf ik af aan een aardige garderobejuffrouw en met mijn gratis ticket kreeg ik toegang tot het grote tweejaarlijkse onderwijsevenement.
Eenmaal door de poortjes, werd ik overvallen door het immense spektakel van de NOT. In meerdere hallen stonden allerlei flitsende stands, waarvan de ene nog groter en opvallender was dan de andere. Zo had Zwijsen een enorme boom neergezet en had SLO een stand geplaatst met een boekenkast tot aan het plafond waar je wijn kon drinken. Bij Squla kon je ballen gooien en ringen werpen, waarmee ze wilden laten zien dat leren vooral leuk moet zijn. Standhouders in roze fluorescerende kleding spraken me aan, folders werden in mijn hand gedrukt, het rad van fortuin beloofde me mooie prijzen en als ik niet uitkeek werd ook mijn badge nog gescand, zodat ik ook na de beurs bestookt kon worden met mails.
Het was veel allemaal, dus ik herpakte mijzelf, stelde mijn focus weer in en ging op zoek naar alles wat mijn collega’s, die staan voor goed leesonderwijs, me konden bieden. Lopend over de groene loper, bezocht ik als eerste een hoek waar kinderboeken uitgestald stonden (het kinderboekenplein). Hier vond ik kinderboeken gerangschikt op basisschoolgroepen. Deze boeken werden allemaal door dezelfde uitgeverij uitgegeven. Vervolgens viel mijn aandacht op de vele stands die hun methodieken aanprezen om dyslexie “te genezen”. Dyslexie blijkt goede handel te zijn. Ook de grote uitgeverijen waren op vele dure vierkante meters prominent aanwezig. De medewerkers gingen graag en vol enthousiasme met mij in gesprek over hun leermiddelen, die voorzien waren van mooie illustraties, digitale mogelijkheden, speelse elementen en gebruiksgemak voor de leerkracht. De boodschap was vooral “leren lezen is flitsend, leuk en gemakkelijk te onderwijzen”. Voor enige inhoudelijke verantwoording was er in deze context nauwelijks ruimte.
Met een tas (die me was aangeboden) gevuld met vele foldertjes, merchandise en een selfie met een kinderboekenschrijver liep ik gedesillusioneerd terug naar huis en vroeg me af, hoe een leerkracht op zo’n overweldigende beurs het kaf van het koren kan scheiden (want het koren was er gelukkig ook). De NOT gaat blijkbaar niet over gefundeerde inhouden en adequate didactieken, het is eerder een soort “huishoudbeurs” waar uitgeverijen ongegeneerd hun waren aan de man proberen te brengen. De NOT gaat vooral over geld verdienen nauwelijks over goed onderwijs.
Ik pleit daarom voor een Onderwijs Tentoonstelling die alleen onderwijsmaterialen en -methodieken onder de aandacht brengt, die bewezen effectief en efficiënt zijn. En daar wil ik best toegang voor betalen.
Over twee jaar is er weer een NOT. Ik denk dat ik dan maar even oversla.
Auteur: Mirjam Snel (februari, 2019)